Powstanie Magurskiego Parku Narodowego
Pierwsza koncepcja objęcia ochrony fragmentu Beskidu Niskiego została opracowana już w 1975 roku. Jednak dopiero 12 lat później, w 1987 roku Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN zaproponował utworzenie Magurskiego Parku Narodowego. Powołanie parku do życia poprzedzone było opracowaniem szczegółowego projektu i negocjacjami z władzami samorządowymi gmin na terenie których tworzono Park. Proces był długotrwały, ale Magurski Park Narodowy zaczął swoją działalność 1 stycznia 1995 roku, ostatecznie obejmując swoim zasięgiem górne dorzecze Wisłoki oraz pasmo Magury Wątkowskiej.
Położenie Parku i jego zasięg
Magurski Park Narodowy chroni przede wszystkim unikatowy w skali Karpat obszar przejściowy między Karpatami Zachodnimi i Karpatami Wschodnimi. Park objął swoimi granicami centralną - reprezentatywną część Beskidu Niskiego.
Pod względem administracyjnym Magurski Park Narodowy położony jest w obrębie 7 gmin i 2 województw. Zdecydowana większość (90%) jego powierzchni leży w województwie podkarpackim, na obszarze 5 gmin: Dębowca, Krempnej, Nowego Żmigrodu, Osieku Jasielskiego oraz Dukli. Jedynie północno – zachodni fragment terenu Parku należy do 2 gmin województwa małopolskiego.
Co w trawie Magurskiego piszczy?
Teren Magurskiego Parku Narodowego chroni bogaty świat roślinny i zwierzęcy, jeden z najbogatszych w rejonie całych Karpat. Najliczniejszą grupę stanowią owady, do których należy zaliczyć przede wszystkim motyle (86 gatunków) i trzmiele (21 gatunków).
Występuje tu blisko pięćdziesiąt różnych gatunków ssaków, między innymi rysie, jelenie, dziki, kuny leśne oraz sto sześćdziesiąt gatunków ptaków, w tym: orliki krzykliwe, puszczyki, sowy, myszołowy zwyczajne, trzmielojady, bociany czarne oraz derkacze.
Orlik krzykliwy w logo Magurskiego Parku Narodowego
W logo Parku znajduje się orlik krzykliwy, który w Polsce objęty jest ścisłą ochroną gatunkową. W Parku Magurskim gniazduje ponad 20 par, co daje jedno z największych zagęszczeń w Polsce. Jednym ze sposobów ochrony tego gatunku jest zapobieganie śmierci drugiego pisklęcia. Często zdarza się, że orliki wypychają z gniazda słabsze młode. Wtedy pracownicy przenoszą pisklę do gniazda innego ptaka np. myszołowa, utrzymywanego w sztucznej hodowli.
Turystyka w odludnym terenie
Tereny Magurskiego Parku Narodowego są idealnym miejscem dla turystów pragnących odpocząć od zgiełku i tłumów. Tutaj turystyka ma inny wymiar, gdzie można spokojnie obcować z przyrodą sam na sam. Wrażenie przebywania w dzikim, odludnym terenie potęgują ślady wielu opuszczonych wsi, miejsca, które dawniej tętniły życiem, a po których pozostały jedynie kamienne przydrożne krzyże, a czasami także cerkwiska czy cmentarze.
Przez magurski park przebiega 85 km tras pieszych oraz 10-kilometrowy odcinek transbeskidzkiego szlaku konnego. Park najlepiej zwiedzać pieszo. Krempna, Bartne i Folusz są najdogodniejszymi punktami wypadowymi do pieszych wycieczek. Łączy je dość gęsta sieć oznakowanych szlaków, a na trasach wędrówki można napotkać różne ciekawostki przyrodnicze i historyczne.
Co warto zobaczyć w rejonie Magurskiego Parku Narodowego?
- Głaz narzutowy z epoki polodowcowej, zwany Diablim Kamieniem oraz rezerwat Kornuty.
- Zabytki architektury sakralnej – murowana cerkiew w Polanach, drewniane świątynie w Krempnej, Kotani, Świątkowej Wielkiej i Małej.
- Ośrodek edukacyjny im. Jana Szafrańskiego Magurskiego Parku Narodowego wraz
z Muzeum Przyrodniczym. - Zgrupowania skałek w obrębie Góry Zamczysko w rejonie Mrukowej oraz Wodospadu Magurskiego nad Foluszem
- Kościółek kamienny w Hucie Polańskiej
- Odnowione cmentarze wojenne z czasów I wojny światowej w Krempnej, Woli Cieklińskiej, Ożennej czy Grabiu.
- Mogiła 1250 Żydów zamordowanych przez Niemców w 1942 r. na przełęczy Hałbów.
- Biegacze również znajdą propozycje biegów dla siebie, m.in. Bieg Beskidnika czy Ultramaraton Magurski.
Parki narodowe powołano dla wszystkich ludzi, aby chroniły najcenniejszy skarb: zabytki przyrody i unikalne miejsca życia dzikich zwierząt. Dlatego warto pojechać i zobaczyć na własne oczy cuda natury Magurskiego Parku Narodowego lub Bieszczadzkiego Parku Narodowego.