Podkarpackie - Przestrzeń otwarta

Ośrodek garncarski Medynia

Poznajcie wyjątkowe miejsce, w którym poznacie tradycje garncarskie. Tu przeszłość przenika się z teraźniejszością. W drewnianych chatach zachowana jest pamięć o życiu ludzi w dawnym, największym w Polsce zagłębiu garncarskim, a we współczesnych ceglanych budynkach znajdują się duże pracownie, ekspozycje ceramiki, piece garncarskie i sklep z ceramiką.

Ośrodek Garncarski MEDYNIA to obiekt, w skład którego wchodzą dwie drewniane chałupy pochodzące z końca XIX w., współczesne ceglane budynki oraz zadaszony piec garncarski.

 

Drewniane domy zostały przeniesione tu z terenu Medyni w roku 2000, kiedy powstawała Zagroda Garncarska. Jeden z nich, będący kiedyś domem mieszkalnym wyposażony jest w sprzęty i narzędzia gospodarskie, takie jak skrzynie wianne, ławy, żarna czy meble. Znajdujący się w drugim budynku warsztat, jaki kiedyś był w każdym niemal obejściu w okolicy, kryje napędzane nogą koło garncarskie, ławę do kłusowania gliny, narzędzia, walce oraz wiszące pod powałą dyle z suszącymi się glinianymi naczyniami. Oba budynki są świadkami życia i pracy żyjących tu kiedyś ludzi, co podkreślają nagrane i udostępnione za pomocą projektorów dźwięku wspomnienia mieszkańców Medyni.

W nowoczesnym, przeszklonym wnętrzu stoi murowany, ceglany piec do wypału naczyń.

Fot.  Krzysztof Zajączkowski

W pierwszym budynku znajduje się punkt informacyjny, kasa bitelowa i sklep z unikalną ceramiką tworzoną przez lokalnych twórców. W głębi mieści się obszerna pracownia, w której przez cały rok organizowane są warsztaty garncarskie dla grup oraz osób indywidualnych. Przez przeszkloną ścianę roztacza się stąd widok na dziedziniec ośrodka i drewniane chaty.

 

W trzecim budynku znajdują się dwie sale ekspozycyjne i łącząca je otwarta na przestrzał sień, w której pod podłogą z hartowanego szkła znajduje się niezwykła ceramiczna makieta dawnego zagłębia garncarskiego, autorstwa Anny i Krzysztofa Brzuzanów. Makieta pokazuje rozmiar zagłębia, które tworzyły kiedyś cztery miejscowości: Medynia Głogowska, Medynia Łańcucka, Pogwizdów i Zalesie, oraz jego piękne położenie, wśród pól, lasów i strumieni.

Fragment ekspozycji muzealnej. W szklanych gablotach gliniane naczynia, przy ścianie piec kaflowy.

Fot. Michał Bosek

 

W sali twórców zaprezentowano sylwetki pracujących tu niegdyś i obecnie artystów wzbogacone ich pracami. Uwagę przyciąga oryginalny ceramiczny kominek z lat 80. ubiegłego wieku, wykonany przez garncarza Stefana Głowiaka, a także rzeźby dwóch artystek: pionierki rzeźby ceramicznej w Medyni, Emilii Chmiel, oraz charakterystyczne i rozpoznawalne prace Władysławy Prucnal.

W nowoczesnym, przeszklonym wnętrzu stoi murowany, ceglany piec do wypału naczyń.

Fot. Michał Bosek

W drugiej sali można prześledzić rozwój garncarstwa na tym terenie od XIX w. do czasów współczesnych, zapoznać się z technologią wytwarzania oraz stosowanymi tu technikami wypału, zdobienia i szkliwienia ceramiki. Na szczególną uwagę zasługuje stojący w głębi pomieszczenia tradycyjny piec garncarski pełniący tu funkcję wyłącznie ekspozycyjną zbudowany na wzór identycznego, znajdującego się nieopodal na posesji rodziny Głowiaków.

Zielone podwórze. Na środku rośnie niewielkie drzewo liściaste. Dookoła, na kształt podkowy, stoją stare drewniane chaty kryte czerwona dachówką oraz nowoczesne budynki z cegły, metalu i szkła. Na pierwszym planie płot z a na nim umieszczone gliniane naczynia.

Fot. Michał Bosek

Tu znalazł też swoje miejsce niezwykły dokument, film pokazujący cały proces wytwarzania naczyń tuż po II wojnie światowej, od wydobycia gliny aż po ich sprzedaż na jarmarkach w Łańcucie i Leżajsku.

 

Film nakręcony w Medyni Głogowskiej w 1949 r. przez studentów łódzkiej szkoły filmowej oraz Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi pokazuje Medynię, jaką dziś pamiętają tylko najstarsi mieszkańcy. Materiał, dzięki staraniom Christine Rickards-Rostworowskiej (autorce książki Sztuka z ziemi zrodzona. Rzeźby gliniane Władysławy Prucnal) i Bogusława Rostworowskiego, został przekazany Medyni aby przybliżać młodym pokoleniom historię i tradycję tej ziemi.

 

Na terenie ośrodka wybudowany został piec garncarski, w którym kilka razy w roku odbywają się wypały ceramiki przeprowadzane przez miejscowych garncarzy. Do udziału w takim widowiskowym wydarzeniu zapraszani są chętni mieszkańcy i turyści.

 

Bilety i godziny otwarcia znajdziecie na stronie www.medynia.com

Więcej o tradycji garncarskiej w Medyni Głogowskiej w osobnym artykule.