Legendarne zamki, pałace i dwory
Niewiele pałacowych wnętrz w Polsce zachowało ów przepych wyczuwany przy każdym stąpnięciu po zdobionych intarsjami drewnianych posadzkach Zamku w Łańcucie. Dawna rezydencja hrabiów Potockich to jedna z najwspanialszych budowli, jakie przypominają świetność związanych z Podkarpaciem magnackich rodów – Lubomirskich, Sapiehów, Czartoryskich, Tarnowskich czy Krasickich. Od Dukli po Narol, od Krasiczyna po Baranów Sandomierski biegną turystyczne szlaki tropem zamków, pałaców i szlacheckich dworów. O wielu krążą legendy.
Gdyby nie zmieniająca się architektoniczna moda, do dziś można by podziwiać w całej okazałości królewskie warownie w Przemyślu i Sanoku. Wystawione przez Kazimierza Wielkiego zmieniły jednak pierwotny gotycki styl na renesansową formę. Gotykiem pachną za to ruiny średniowiecznego zamku Kamieniec na skale w Odrzykoniu. To w nim rozegrał się spór, który Aleksander Fredro opisał w „Zemście”. Równie stare są pozostałości zamku na górze Sobień czy w Sośnicy. Ten ostatni spustoszył i ograbił słynny Diabeł Łańcucki, jak nazwano Stanisława Stadnickiego, XVII-wiecznego awanturnika, którego duch ponoć wciąż w Łańcucie straszy.
Opis filmu dla osób niedowidzących: Film składający się z wolno przesuwających się zdjęć ukazujących podkarpackie zamki i pałace. W tle brzmi spokojna, nastrojowa muzyka grana na fortepianie.
W panteonie majętnych szlachciców Podkarpacia takich jak on zapisało się jednak niewielu. Są za to mecenasi sztuki, jak chociażby hrabia Feliks Antoni Łoś, zdolny polityk czasów króla Augusta Poniatowskiego, który zapierającą dech w piersiach siedzibę rodu wybudował w Narolu koło Lubaczowa. Znać w niej rękę włoskiego architekta, podobnie jak w przypadku renesansowych krużganków Zamku w Baranowie Sandomierskim, zwanego „małym Wawelem”. Zobaczyć też warto pałac w Przecławiu i Sieniawie, Tyczynie i Mielcu, czy otoczony warownym murem rzeszowski Zamek. Kunszt budowniczych zachwyca podobnie jak uroda dworskich parków. Te wokół wspaniałych zamków w Krasiczynie, Dubiecku, czy Dukli kryją majestatyczne aleje i kilkusetletni starodrzew. Jednak najstarszy dąb – 700-letni Józef - stoi nie przy pałacu, ale obok dworu Mycielskich w Wiśniowej. Szlacheckie dworki co rusz witają podróżnych przemierzających Podkarpacie. Nie wszystkie można zwiedzić, a niektóre po prostu trzeba! Jak dworek Marii Konopnickiej w Żarnowcu – podarowany autorce „Roty” przez rodaków, w którym mieści się muzeum poetki.
Podkarpackie rezydencje czekają - dać się skusić legendzie!