Podkarpackie - Przestrzeń otwarta

Zamek w Baranowie Sandomierskim

W uroczym miasteczku Baranowie Sandomierskim stoi późnorenesansowa, majestatyczna budowla, która swoim pięknem od wieków zachwyca gości i turystów. Zamek Leszczyńskich, często nazywany „Małym Wawelem”, należy do najpiękniejszych zamków w Polsce.

Ta architektoniczna perełka została wybudowana wg projektu Santi Gucciego w latach 1591 – 1606 na fundamentach istniejącej tu wcześniej twierdzy. Przeszłość zamku wręcz czaruje swoimi opowieściami. Ten imponujący obiekt architektury renesansowej jest jednym z najlepiej zachowanych w Europie. Bramy zamku czekają otworem na wszystkich turystów. Tu w pięknym parku każdy znajdzie swoją własną ławkę, na której można odpocząć i sentymentalnie wrócić do dawnych czasów.

Zamek w Baranowie Sandomierskim

Baranów Sandomierski. Zamek Leszczyńskich z XVI w.
fot. Krzysztof Zajączkowski

Zamek w Baranowie Sandomierskim jest budowlą trzykondygnacyjną i został wzniesiony na planie prostokąta. Posiada cztery okrągłe baszty w narożach, prostokątną wieżę pośrodku ściany frontowej oraz wewnętrzny dziedziniec otoczony pięknymi, dwukondygnacyjnymi krużgankami. Wnętrza zamku dekorowane są przez Jana Chrzciciela Falconiego oraz Tylmana z Gameren. Część zamku udostępniona jest dla zwiedzających. W piwnicach znajduje się stała ekspozycja muzealna. Podziwiać tu można największe w Europie czółno wydłubane z pnia drzewa, wystawę kafli oraz salę poświęconą tematyce wydobycia siarki.

Zaplanuj swoją wizytę

Zwiedzanie zamku odbywa się z przewodnikiem o każdej pełnej godzinie. Ze względu na komercyjne wykorzystanie pomieszczeń przez obecnego właściciela, na zamku organizowane są różne imprezy, w tym wesela. Wybierając się na zwiedzanie w sobotę, należy liczyć się ze skróconym czasem zwiedzania i wcześniejszym zamknięciem muzeum. Warto upewnić się co do godzin zwiedzania i aktualnych cen.

 

Zwiedzanie zamku rozpoczynamy od dziedzińca. Znajduje się on na wysokości pierwszej kondygnacji. Takie rozwiązanie miało chronić mieszkańców zamku przed częstymi wylewami Wisły. Dziedziniec otaczają z trzech stron skrzydła mieszkalne, a od południa całość zamknięto ścianą parawanową. To właśnie dzięki charakterystycznym cechom nawiązującym do Zamku Królewskiego w Krakowie takim jak portale, arkady i słynne schody wachlarzowe, zamek w Baranowie nazywany jest Małym Wawelem.

Zamek w Baranowie Sandomierskim

ul. Zamkowa 22

39-450 Baranów Sandomierski

Na dziedzińcu znajduje się wejście do kaplicy. Powstała ona podczas odbudowy zamku po pożarze w 1898 roku. Ówczesny właściciel Stanisław Dolański zaangażował do pracy w kaplicy znanych artystów krakowskich. Uwagę zwracają wspaniałe witraże zaprojektowane przez Józefa Mehoffera. Niestety, do dnia dzisiejszego, oprócz jednego, który znajduje się nad wejściem do kaplicy, zachowały się jedynie kopie. Dziś znów pełni funkcje religijne. Oryginalna jest polichromia na drewnianym stropie – również Mehoffera. Autorem tryptyku do drewnianego ołtarza jest Jacek Malczewski.

Kolorowy witraż z motywem roślinnym. Jedyny oryginalny zachowany witraż Mehoffera

Witraż nad wejściem do Kaplicy.
Jedyny ocalały witraż wg projektu Józefa Mehoffera.

Fot. Krzysztof Zajączkowski

Po zwiedzeniu kaplicy udajemy się na piętro po schodach wachlarzowych. Po drodze warto zwrócić uwagę na wspaniałe sklepienie nad krużgankami, które pokryte jest malowidłami przedstawiającymi herby szlacheckie.

 

Obowiązkowymi punktami podczas zwiedzania są sale: portretowa i bankietowa oraz Galeria Tylmanowska, która łączy obydwie baszty zachodniego skrzydła. Pomimo tego, że została zrekonstruowana w dość dowolny sposób dopiero po wojnie, robi niesamowite wrażenie.  Jest bogato zdobiona piękną sztukaterią oraz obrazami w stiukowych ramach przedstawiającymi włoskie miasta. Z okien Galerii Tylmanowskiej podziwiać można piękne zamkowe ogrody. W przeciwległym skrzydle zamku znajdują się trzy komnaty gościnne oraz Baszta Falconiego, której zdobienia pokryte są prawdziwym złotem.

Wnętrze kaplicy zamkowej. W oknach kolorowe witraże, na pierwszym planie drewniane klęczniki

Kaplica Zamkowa. Fot. Krzysztof Zajączkowski

Po zwiedzaniu można odpocząć w parku. Zamek otoczony jest 16-hektarowym obszarem parkowym. Za zamkiem ogród w stylu angielskim, po lewej od głównego wejścia ogród w stylu włoskim i w stylu francuskim. Dostęp do części parkowej oraz dziedzińca zamku jest płatny.

 

Zamek w Baranowie dysponuje restauracją i hotelem, dla potrzeb którego odremontowano dwie stajnie. Restauracja Magnacka świadczy usługi w zakresie imprez okolicznościowych, zaś w przygotowywanych dla gości potrawach nawiązuje do regionalnej kuchni polskiej. Jeśli raz zakosztujesz zupy szlacheckiej z borowików to na pewno szybko za nią zatęsknisz. Warto wybrać się w podróż w czasie i  skusić się na lasowiackiego chopcia w sosie porowym lub dzika w panierce z orzechów i biszkoptów. Brzmi bajecznie? A jak smakuje! Te dania zostały docenione certyfikatem: Szlak Kulinarny Podkarpackie Smaki.