Podkarpackie - Przestrzeń otwarta

5 niezwykłych zwierząt, które spotkasz na Podkarpaciu

Podkarpackie urzeka nie tylko malowniczymi krajobrazami, widokami z górskich szczytów i połonin, lecz także bogactwem fauny i flory. Region upodobało sobie wiele rzadkich i chronionych gatunków zwierząt, dla których starodrzew, czyste powietrze i ogromne przestrzenie to doskonałe warunki do życia i zakładania rodzin. Unikatowy ekosystem Bieszczadów, rozległe lasy Beskidu Niskiego, czy ciche ostoje Roztocza zachęcają do wypraw przyrodniczych połączonych z tropieniem zwierząt czy oznaczaniem ptaków.

1. Ryś

Patrząc na to przepiękne stworzenie łatwo zapomnieć, że to trzeci, co do wielkości, drapieżnik występujący w naszym kraju. Po niedźwiedziu i wilku. Najlepiej czuje się w Bieszczadach, lasach Beskidu Niskiego, ale także na pogórzach: Dynowskim i Strzyżowskim oraz południowym Roztoczu. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie szacuje, że żyje u nas już ponad 200 kotów. Mimo to raczej nie spotkacie ich podczas leśnych wędrówek. Rysie to samotniki – większość swojego życia spędzają w pojedynkę, i jak na koty przystało, chodzą własnymi ścieżkami. Przeciętny kot mierzy od 65 cm do 110 cm i waży nawet 30 kg. Rysie zaliczają się do wąskiego grona większych kotów, które… mruczą. Nie robią tego lwy, tygrysy ani leopardy. Podkarpackie jest największym siedliskiem rysia w Polsce.

Ryś

Podkarpackie to największe siedlisko rysia w Polsce
Fot. Grzegorz Leśniewski

2. Żubr

Żubry sprowadzono w Bieszczady w 1963 roku, chcąc przywrócić ich obecność w Karpatach. Pięć pierwszych zwierząt wypuszczono na wolność po rocznej aklimatyzacji w zagrodzie koło Bereżek. Początkowo trzymały się blisko gospodarstw i zachowywały jak zwierzęta hodowlane. Trzy lata później  na podkarpacie przywieziono kolejne osobniki. Nikt nie niepokoił zwierząt, więc pasły się swobodnie na polach. W ciągu paru lat liczebność stada wzrosła do kilkudziesięciu sztuk. Obecnie w Bieszczadach żyje ponad 550 żubrów.  Chcąc podziwiać polskie bizony w ich naturalnym środowisku, warto się wybrać do zagrody pokazowej w Mucznem. Zajmuje ona ok. 7 ha i daje zwierzętom dużo swobody. Teren porośnięty jest starymi jodłami i świerkami, a przez środek przepływa potok dostarczający im wody. Dla odwiedzających przygotowano zadaszone tarasy widokowe, które pozwalają na obserwację zwierząt niezależnie od pogody.

Żubr

Bieszczady to jedyny obszar w Polsce, na którym występują wolno żyjące żubry górskie
Fot. Grzegorz Leśniewski

3. Niedźwiedź

Choć wygląda jak całkiem sympatyczny miś, trzeba pamiętać, że to jednak niedźwiedź – największy drapieżnik występujący w Polsce. Zazwyczaj unika towarzystwa ludzi, jednak czasem zdarza mu się zabłądzić i pojawić na leśnej drodze.  Jeszcze na początku lat 70. ubiegłego wieku liczebność tych zwierząt w południowo-wschodniej Polsce szacowano na ok. 20 osobników. W latach 90. było ich już 50, a dziesięć lat później 100. Aktualnie na Podkarpaciu, przede wszystkim w Bieszczadach, Beskidzie Niskim i na Pogórzu Przemyskim, bytuje przeszło 200 tych drapieżników. Na gawry wybierają zwykle stare jodły z potężnymi dziuplami, a ich przysmakiem są gruszki jabłka ze zdziczałych, starych drzew.

NIedźwiedź

Na Podkarpaciu żyje 90% polskich niedźwiedzi

Fot. Grzegorz Leśniewski

4. Sóweczka

Jednym z “ornitologicznych rarytasów” Podkarpackiego jest sóweczka – najmniejsza sowa jaką można spotkać w Polsce i Europie. Niech Was jednak nie zwiedzie jej niewielka postura. Choć liczy zaledwie kilkanaście centymetrów jest znakomitą obserwatorką i niezwykle sprawnym myśliwym. Poluje zarówno na małe gryzonie, jak i inne ptaki. Dlaczego u nas jest jej tak dobrze? Sóweczki nie potrafią wykuwać dziupli, doceniają więc podkarpacki starodrzew, w którym bez trudu mogą znaleźć lokum należące wcześniej do innych ptaków. Spokój i czyste środowisko sprzyjają zakładaniu rodzin i wychowywaniu młodych. Choć wyglądają jak miniaturki sów, różnią się od swoich większych kuzynek. Sóweczki to ptaki dzienne. Aktywne są przede wszystkim w ciągu dnia – w nocy widzą bardzo słabo. Te urocze ptaki są objęte ścisłą ochroną. Gatunek ten jest umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze oraz w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej.

 

 

Sóweczka

Sóweczka jest ptakiem drapieżnym. Poluje na gryzonie
i ptaki śpiewające

Fot. Michał Kut

5. Jeleń szlachetny

Trudno wyobrazić sobie podkarpacki krajobraz bez dostojnego króla kniei. Jelenie szlachetne występują głównie w lasach liściastych i mieszanych, w których obok starszych drzewostanów są też gęste młodniki, łąki i bagienka. To zwierzęta roślinożerne, a ich pożywienie stanowią głównie liście, kora, owoce drzew i krzewów, trawy, mchy, porosty, pączki i młode pędy drzew.

Występują w stadach zwanych chmarami. Jeden rodzaj chmar tworzą łanie z młodymi prowadzone przez najbardziej doświadczoną z pośród nich samicę. Samce natomiast tworzą odrębne chmary, którym przewodzi najmocniejszy byk. Dorosłe jelenie ważą od 100 do 350 kg, a długość ich ciała to nawet 2,6 m. Prawdziwą ozdobą tych zwierząt jest rozgałęzione poroże, które co roku jest zrzucane i co roku odrasta na nowo. Jedna tyka może ważyć nawet kilka kilogramów. Co ciekawe, wielkość i jakość poroża zależy od wieku zwierzęcia i tego jak się odżywia. W podkarpackich lasach żyje ponad 14 tys. jeleni szlachetnych.

Jeleń szlachetny

Chmarze jeleni przewodzi największy, najsilniejszy byk
Fot. Michał Kut

Najpiękniejsze podkarpackie zwierzaki (VIDEO)

Opis filmu: Film składający się z wolno przesuwających się zdjęć dzikich zwierząt, które można spotkać na Podkarpaciu. W tle gra spokojna, nastrojowa muzyka.